İnsan Çevre Etkileşimi

İnsan, biyolojik yapısıyla diğer memeli hayvanlardan bir farkı olmamasına karşın, özellikle ruhsal, bilişsel ve sosyal yapısıyla hiçbir canlıyla karşılaştırılamayacak özelliklere sahiptir. Bu eserde insanın kendine özgü olan bu özelliklerine kısaca değindikten sonra, insan çevre etkileşimini daha açık, doğru ve kalıcı anlayabilmek için çevre koşullarını neler olduğu sade ve basit dille açıklanmıştır. Daha sonra da insan çevre ilişkisi ve etkileşimi ile son 60-70 yıl içinde insan kaynaklı olarak ortaya çıkan çevre sorunlarıyla, bunların çözüm yolları açıklanmaya çalışılacaktır. Bunun nedeni bir canlı hakkında yeterli, doğru ve doyurucu bilgi elde edebilmenin tek yolu onu yaşadığı çevresiyle birlikte ele almakla mümkündür. Bu eserinde temel amacı kendimizi yaşadığımız çevreyle birlikte değerlendirerek kaliteli yaşama yolunun göstermektir.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ (SUNUM).............................................................................................. 11

GİRİŞ................................................................................................................... 13

İNSAN NEDİR?................................................................................................. 21

KÜLTÜR (EKİN)...................................................................................................................................................... 31

BİLİMİN DOĞUŞU ve GELİŞİMİNİ ENGELLEYEN üÇ TEMEL NEDEN         36

a-Etnosantrizm.......................................................................................... 37

b-Homosantrizm....................................................................................... 39

c-Geosantrizm........................................................................................... 39

ANTROPOLOJİ TARİHİ................................................................................................................................... 42

EKOLOJİ BİLİMİ, İNSAN ÇEVRE ETKİLEŞİMİ..................................... 46

İNSANIN YAŞAM SERÜVENİ...................................................................... 48

POPULASYON................................................................................................... 54

POPULASYON DENETİMİ.......................................................................... 54

• POPULASYON YOĞUNLUĞUNU KONTROL EDEN ETMENLER 57

a-Rekabet            b-Üreme          c-Hastalık           d-Göçler..................... 57

• POPULASYON YOĞUNLUĞUNU SINIRLAYAN ETMENLER...... 60

a-Besin         b-İklim c-Yer.............................................. 60-61

EKOSİSTEM...................................................................................................... 64

1-Cansız Öğeler a- Fiziksel Öğeler b-Kimyasal Öğeler.......... 64

2-Canlı Öğeler............................................................................................. 65

3-EKOSİSTEMDE KOMMÜNİTE TİPLERİ............................................ 67

a-Yapıcılar (Üreticiler) ............................................................................. 67

b-Tüketiciler.............................................................................................. 67

c-Çürükçüller (Saprofitler =Ayrıştırıcılar) ............................................... 68

EKOSİSTEMLERİN İŞLEVSEL ÖZELLİKLERİ............................................................................. 70

a-Enerji Akışı............................................................................................ 70

b-Madde Döngüsü..................................................................................... 72

c-Populasyon Denetimi............................................................................ 73

EKOSİSTEMDE CANSIZ ve CANLILAR ARASINDAKİ ETKİLEŞİM

BİÇİMLER................................................................................................... 74

GENEL İLKELER............................................................................................. 74

EKOLOJIK ETMENLER (FAKTÖRLER)....................................................... 76

• CANSIZ (ABİYOTİK) ETMENLER......................................................... 80

A-İKLİM ETMENLERİ.............................................................................. 80

ATMOSFERİN TABAKALARI............................................................. 80

B-SICAKLIK.............................................................................................. 82

a-Sıcaklığın Canlıların Morfolojileri Üzerine Etkileri............................... 85

b-Canlıların Yaşayabildikleri Sıcaklık Sınırları.......................................... 87

C-IŞIK ETMENİ......................................................................................... 89

Güneş Işınlan........................................................................................... 91

D-YAĞIŞ VE NEM ETKİSİ...................................................................... 96

E-BAZI ATMOSFERİK OLAYLAR VE ATMOSFERİN BİLEŞİMİ..... 97

F-YÜKSEKLİK (RAKIM)........................................................................ 100

G-TOPRAĞIN YAPISI........................................................................... 104

H-TOPOGRAFİK YAPI.......................................................................... 105

I-JEOLOJİK YAPI................................................................................... 105

• CANLI (BİYOTİK) ETMENLER............................................................ 106

A- TÜR İÇİ BİREYLERLE ETKİLEŞİM................................................ 106

• Besine Bağlı Etkileşimler........................................... 107
• Yere (Alana) Bağlı Etkileşimler.................................. 110
• Erkek — Dişi Etkileşimi.................................................................. 111
• Tür içi Organizasyon Etkileşimleri............................. 112

B- TÜRLERARASI ETKILEŞİMLER........................................................... 114

• Türlerarası Besine Bağlı Etkileşimler.......................... 115
• Türlerarası Yere (Alan) Bağlı Etkileşim...................... 115
• Türlerarası Üretici-Tüketici ilişkisine Bağlı Etkileşimler 116

BESİN PRAMİDİ ve BESİN ZİNCİRİ......................................................... 119

YERYÜZÜNDE BAŞLICA YAŞAM KUŞAKLAR! (BİYOMLAR)........ 124

1-KARASAL YAŞAM KUŞAKLARI.......................................................... 125

A-ENLEMLERE GÖRE YAŞAM KUŞAKLARI................................... 125

1-Tropikal Yağmur Ormanları................................................................ 125

2-Otlaklar................................................................................................ 126

3-Çöller................................................................................................... 127

4-Akdeniz Kuşağı................................................................................... 127

5-Ilıman Bölge Kuşağı............................................................................ 128

6-İğne Yapraklı Ormanlar Kuşağı........................................................... 128

7-Tundra Kuşağı..................................................................................... 129

B-DENİZ SEVİYESİNDEN YÜKSEKLİĞE GÖRE (RAKIMA GÖRE)

YAŞAM KUŞAKLARI....................................................................... 130

2-SUCUL YAŞAM KUŞAKLARI................................................................ 131

a-Deniz Biyomları.................................................................................. 132

b-Tatlısu Biyomları................................................................................. 133

c-Akarsu Ağızları ve Haliçler................................................................. 133

CANLI ve ÇEVRESİ........................................................................................................................................... 135

ÇEVRE KİRLİLİĞİNİN CANLILARA ETKİ BİÇİMİ ve DERECESİ. 139

BİYOLOJİK BİRİKTİRİCİLER ve İNSAN................................................ 140

KÜRESEL ÇEVRE SORUNLARI................................................................ 142

• Nüfus Artışı Ve Dağılımı.......................................... 145

Kıtaların Nüfusu Ve Artış Eğilimleri................................................. 148

• Enerji Kullanımı Ve Hammadde Sorunu...................... 151
• Su ihtiyacı Ve Çevre Kirlenmesi................................. 152
• Toprağın Kullanımı Ve Erozyon Sorunu...................... 154
• Arazi Kullanım Alanlarının Dağılımı Ve Kapasitesi ..... 155
• Nükleer Enerji Kullanımı ve Sorunları......................... 157
• Doğal Kaynakların Korunması.................................... 157

SONUÇ................................................................................................... 158

KÜRESEL ISINMA, NEDENLERİ ve SORUNLARI................................ 160

• Küresel Isınma Nedir?................................................. 160
• Küresel Isınmanın Tarihçesi......................................... 161
• Küresel Isınmaya Neden Olan Gazlar ve Özellikleri........ 162
• Küresel Isınmanın Neden Olduğu Sorunlar.................... 165
• Küresel Isınmanın İnsan Yaşamına Etkileri ................... 169
• Ülkemizde Küresel Isınmanın Etkileri............................ 171
• Küresel Isınmaya Karşı Alınan Önlemler....................... 172
• SONUÇ VE ÖNERİLER.............................................. 174

TÜRKİYE'NİN SU POTANSİYELİ............................................................. 177

• Yağışı Etkileyen Etmenler.......................................... 178
• Hidrolojik Su Havzaları............................................. 180
• Topografik Su Havzalarında Kirlenme......................... 183

İNSAN ve ÇEVRE........................................................................................... 187

• İnsanın Yaşam Alanı ve Kültürü 189
• Çevre Tahribatına Bir Örnek 190
• Çevresel Koşulların Etkileri 192

İNSAN SAĞLIĞI ve ÇEVRE ETKİLEŞİMİ............................................... 198

1- İnsan Sağlığına Çevrenin Etkisi................................................................... 200

2- Sağlıklı ve Dinç Kalmak.............................................................................. 201

3- Ruh Sağlığına Çevrenin Etkisi..................................................................... 203

Gürültünün insanda Fizyolojik ve Psikolojik Etkileri................................ 204

• Gürültünün Fizyolojik Etkileri................................... 204
• Gürültünün Psikolojik Etkileri .................................. 204

Stressör Ajanların Etkileri......................................................................... 205

Sağlığın Düşmanı Stres............................................................................. 206

4- Sağlığın Korunması..................................................................................... 209

İNSAN, SAĞLIK ve ÇEVRE İLİŞKİSİ....................................................... 212

İnsanın Bilhassa Bedenen Hastalanmasına Neden Olan Etmenleri Gruplandıralım    214

• Fiziksel Etmenler........................................................ 215
• Yetersiz ve Dengesiz Beslenme.................................... 215
• Kimyasal Etmenler...................................................... 215
• Biyolojik Etmenler...................................................... 215
• Oksijen Eksikliği ....................................................... 215
• Bağışıklık Sisteminin Zayıflaması................................. 215
• Endokrin (İçsalgı Bezleri) Sisteminin Düzenli Çalışmaması................. 216
• Genetik Bozukluklar.................................................... 216

YAŞAMIN DEVAMI İÇİN SÜRÜDÜRÜLEBİLİR DÜNYA GÖRÜŞÜ. 219

DÜNYANIN TEMEL EKOLOJİK SORUNLARI ve ÇÖZÜM YOLLARI 224

A- a- Doğa Dengesinin Bozulması ve Tahribinden Birinci Neden insandır                226

• Doğal Kaynaklardan Yararlanma Sınırlandırılmalıdır.... 227
• Fosil Yakıt Kullanımının Sınırlandırılması................... 228
• Çevre Dostu Üretim Teknikleri Uygulanmalıdır............ 229
• Nükleer enerji En Gelişmiş Teknolojiler Kullanılarak Üretilmelidir 230

f-Herkes Doğa Bilincine Sahip Olmalıdır............................................... 230

B- Doğanın Korunması ve Sürekliliğinin Sağlanmasında............................. 231

• Ekoloji Biliminin Öğretilmesi ve Temel Kuralların Titizlikle Uygulanması Gerekir 231
• Teknolojik Gelişmelerde Çevrenin Korunması ilkesi Temel Alınmalıdır............................................................................................ 232

• Doğa Yasalarla Korunmalıdır....................................... 233
• Doğanın Korunmasında sosyolojik Önlemler Alınmalıdır. 233
• Doğanın Korunmasında Psikolojik Yapıdan Yararlanılmalıdır 234

İNSAN, BİLİM ve GLOBAL SORUNLARI................................................. 236

ÇEŞİTLİ İNTERNET ADRESLERİNDEN ALINMIŞ, FARKLI ÖZELLİKTEKİ DOĞA FOTOĞRAFLARI              245

KAYNAKÇA.................................................................................................... 253

 Ürünün ağırlığı: 0,310 gram